به‌عنوان یکی از تخصصی‌ترین دغدغه‌های حقوقی در معاملات، موضوع «چک برگشتی» همواره بخش قابل‌توجهی از پرونده‌های قضایی را به خود اختصاص می‌دهد. اگر چکی از فرد یا شرکتی در دست دارید یا قصد دارید برای تضمین معامله‌ای، چکی را بپذیرید، استعلام چک برگشتی با شماره پیگیری یک اقدام حیاتی است که نباید از آن غافل شوید.
شماره پیگیری چک برگشتی چیست و کجا آن را پیدا کنیم؟
وقتی یک برگ چک به دلایل قانونی (مانند کسری موجودی) در بانک محال‌علیه برگشت می‌خورد، بانک موظف است ضمن صدور گواهی‌نامه عدم پرداخت، یک کد یا شناسه اختصاصی برای آن عملیات برگشت صادر کند. این کد، که اغلب در سامانه ساد۲۴ (سامانه صیادی) به‌عنوان «شناسه یکتا» یا «شماره پیگیری» آن برگشتی شناخته می‌شود، مهم‌ترین کلید برای دسترسی به سوابق آن چک در مراجع قانونی است.
شماره پیگیری صرفاً برای برگشت چک توسط بانک صادر می‌شود و ارتباطی با شماره سریال یا شناسه صیادی اولیه چک ندارد. این شماره در گواهی‌نامه عدم پرداخت که از سوی بانک صادر شده، درج می‌گردد. اگر شما دارنده چک باشید، باید از بانک یا وکیل خود این شماره را دریافت کنید.
استعلام چک برگشتی با شماره پیگیری از سامانه ساد۲۴
در حال حاضر، معتبرترین و اختصاصی‌ترین روش برای استعلام چک برگشتی با شماره پیگیری، استفاده از سامانه ساد۲۴ (سامانه هوشمند استعلام چک) است که با همکاری پلیس فتا و قوه قضائیه فعالیت می‌کند. این سامانه به شما اجازه می‌دهد تا با واردکردن شناسه یکتای برگشتی یا همان شماره پیگیری، سوابق دقیق‌تر آن برگ چک خاص را پیگیری کنید.
نکته مهم حقوقی: هدف این استعلام، صرفاً اطلاع از وضعیت برگشت و وجود یا عدم وجود سوابق قضایی مرتبط با آن است. استعلام‌های عمومی بانکی تنها سوابق کلی صادرکننده را نشان می‌دهند، اما این روش، وضعیت حقوقی یک برگ چک معین را مشخص می‌کند.
- مزیت اصلی: این استعلام ریسک پذیرش چکی که سوابق برگشتی داشته و هنوز تسویه نشده است را از بین می‌برد.
- ماده قانونی مرتبط: طبق ماده ٥ قانون صدور چک اصلاحی (۱۳۹۷)، بانک‌ها موظف‌اند در صورت عدم پرداخت وجه چک، گواهی‌نامه عدم پرداخت را صادر و در آن کد رهگیری یکتا را درج نمایند که همین کد مبنای پیگیری حقوقی است.
تفاوت استعلام با شناسه صیادی و شماره پیگیری
اغلب کاربران این دو روش استعلام را با هم اشتباه می‌گیرند. در این جدول، ما در وکیلینو تفاوت این دو نوع استعلام را روشن می‌کنیم تا دقیقاً بدانید در هر مرحله از چه ابزاری استفاده کنید:
| نوع شناسه | مرجع استعلام | هدف استعلام | زمان استفاده |
| شناسه صیادی (۱۶ رقمی) | سامانه بانک مرکزی (ساد) | سوابق کلی صادرکننده چک (چک‌های برگشتی فعال) | قبل از قبول چک |
| شماره پیگیری (یکتا/رهگیری برگشتی) | سامانه ساد۲۴ | وضعیت حقوقی و سوابق قضایی یک برگ چک خاص | پس از برگشت چک و برای پیگیری حقوقی |
مراحل عملی استعلام در سامانه ساد۲۴ با شماره پیگیری
برای انجام این استعلام حساس، کافی است مراحل زیر را دنبال کنید:
- ورود به سامانه: به آدرس رسمی سامانه ساد۲۴ (sad۲۴.ir) مراجعه کنید.
- انتخاب گزینه: گزینه «استعلام برگشتی» یا «پیگیری برگشتی» را انتخاب کنید.
- واردکردن اطلاعات: شماره پیگیری (شناسه یکتای برگشتی) را به همراه کد ملی فرد استعلام‌گیرنده و کد امنیتی وارد نمایید.
- مشاهده نتیجه: سامانه سوابق آن برگ چک را نمایش می‌دهد. این سوابق شامل تاریخ برگشت، مبلغ و مهم‌تر از همه، وضعیت رفع سوءاثر آن است.
اگر در نتیجه استعلام مشخص شود که چک علی‌رغم برگشت خوردن، هنوز رفع سوءاثر نشده است، به این معنی است که پرونده حقوقی آن هنوز باز است یا صادرکننده اقدامات لازم برای رفع مشکل را انجام نداده است. در این شرایط، اقدام فوری حقوقی با مشاوره وکیل متخصص ضروری است.
جمع‌بندی و مشاوره با وکیلینو
استعلام چک برگشتی با شماره پیگیری یک ابزار تخصصی و کلیدی برای شفاف‌سازی وضعیت حقوقی یک برگ چک خاص است و با استعلام‌های عمومی صادرکننده تفاوت دارد. با استفاده از این روش در سامانه‌های قانونی، می‌توانید به‌دقت از سوابق و وضعیت قضایی آن برگ چک مطلع شوید و از ورود به معامله‌ای پرریسک یا تأخیر در پیگیری حقوقی جلوگیری کنید.
پیگیری امور حقوقی مرتبط با چک برگشتی، به‌ویژه درگیرشدن با قوانین پیچیده بانکی و قضایی، بدون داشتن دانش و تجربه کافی ریسک بالایی دارد. ما در وکیلینو به شما توصیه می‌کنیم برای تفسیر دقیق نتیجه این استعلام، تصمیم‌گیری درست برای اقدام قضایی (طبق ماده ۹ قانون صدور چک، برای صدور اجراییه مستقیم) یا مذاکره برای تسویه، حتماً از وکلای چک ما کمک بگیرید تا با کمترین هزینه و در سریع‌ترین زمان ممکن به نتیجه مطلوب برسید. همین حالا می‌توانید درخواست مشاوره خود را ثبت کنید.
