قرارداد نویسی کارگزاری ابزار حرفه‌ای برای نمایندگی در معاملات
فهرست عناوین
در این مطلب از تیم تخصصی وکیلینو، شما را با ارکان، کاربردها، انواع و نکات مهم در تنظیم قرارداد کارگزاری آشنا می‌کنیم. همچنین تفاوت بین قرارداد کارگزاری املاک، قرارداد کارگزاری مشارکت در ساخت، قرارداد کارگزاری فروش ملک، فروش کالا و قرارداد کارگزاری انجام کار را در قالب جدول مقایسه‌ای بررسی خواهیم کرد.
مشاوره حقوقی تلفنی و آنلاین با کارشناسان حقوقی وکیلینو
مفهوم و تعریف قرارداد کارگزاری
قرارداد کارگزاری توافقی است میان دو طرف، که در آن یک شخص (کارگزار) به نیابت از دیگری (کارفرما یا موکل) اقدام به انجام عملی خاص مانند فروش، مذاکره یا واسطه‌گری می‌کند. این قرارداد می‌تواند به صورت کتبی یا شفاهی باشد، اما برای جلوگیری از اختلافات آتی، تنظیم مکتوب و دقیق آن بسیار توصیه می‌شود.
در این نوع قرارداد، کارگزار به عنوان نماینده یا واسطه، بدون مالکیت بر کالا یا دارایی موضوع قرارداد، صرفاً وظیفه اجرای عملیات معین را بر عهده دارد.
کاربردهای رایج قرارداد کارگزاری
قرارداد کارگزاری فروش ملک: کارگزار موظف است با معرفی خریدار مناسب، فرآیند فروش ملک را تا عقد قرارداد نهایی مدیریت کند.
قرارداد کارگزاری املاک: در این حالت، کارگزار (معمولاً بنگاه‌های مشاور املاک) وظیفه دارد املاک مختلف را برای اجاره یا فروش معرفی و پیگیری کند.
قرارداد کارگزاری انجام کار: نوعی قرارداد نمایندگی برای انجام یک خدمت خاص مانند اخذ مجوز، ثبت برند، یا خدمات بازرگانی.
قرارداد کارگزاری فروش کالا: کارگزار نمایندگی فروش یک یا چند کالا را بر عهده می‌گیرد، چه در بازار داخلی و چه صادراتی.
قرارداد کارگزاری مشارکت در ساخت: نقش کارگزار، جذب سرمایه‌گذار یا سازنده برای پروژه ساخت و ساز است.
ارکان و مفاد اصلی در قرارداد کارگزاری
یک قرارداد کارگزاری حرفه‌ای باید شامل بخش‌های زیر باشد:
۱. مشخصات طرفین
نام، کد ملی/شناسه ملی، نشانی و شماره تماس هر دو طرف (کارفرما و کارگزار) باید به صورت دقیق ذکر شود.
۲. موضوع قرارداد
باید مشخص شود که کارگزار دقیقاً چه خدماتی ارائه خواهد داد؛ مانند “واسطه‌گری در فروش ملک شماره X” یا “معرفی خریدار برای محصول Y”.
۳. مدت قرارداد
مدت زمان اعتبار قرارداد و تمدید آن باید مشخص شود. در برخی موارد قرارداد به‌صورت یک‌بار برای یک معامله خاص و در برخی موارد به‌صورت مستمر تنظیم می‌شود.
۴. حق‌الزحمه و نحوه پرداخت
مبلغ کمیسیون یا درصد از معامله، زمان پرداخت و نحوه محاسبه آن از ارکان حیاتی قرارداد است.
۵. تعهدات کارگزار
- انجام فعالیت به نفع و در چارچوب منافع موکل
- حفظ اطلاعات محرمانه
- ارائه گزارش مستمر
- رعایت اصول صداقت و شفافیت
۶. تعهدات کارفرما
- همکاری لازم برای ارائه مدارک
- پرداخت حق‌الزحمه طبق قرارداد
- پاسخگویی در خصوص تصمیم‌گیری‌های نهایی
۷. ضمانت اجرا و فسخ
تعیین شرایط فسخ قرارداد، ضمانت حسن انجام کار، و تبعات نقض مفاد توسط هر یک از طرفین.
۸. حل اختلاف
در صورت بروز اختلاف، تعیین مرجع رسیدگی (داوری یا دادگاه صالح) اهمیت زیادی دارد.
مقایسه انواع قراردادهای کارگزاری
|
نوع قرارداد کارگزاری |
کاربرد اصلی |
ویژگی‌های خاص حقوقی |
|
کارگزاری فروش ملک |
فروش ملک شخصی یا سازمانی به نمایندگی از مالک |
نیاز به تنظیم دقیق مبلغ کمیسیون و زمان تسویه |
|
کارگزاری فروش کالا |
معرفی مشتری و فروش کالاهای مشخص |
ممکن است در قالب نمایندگی رسمی یا صرفاً واسطه‌گری باشد |
|
کارگزاری مشارکت در ساخت |
جذب شریک سازنده یا سرمایه‌گذار برای ملک |
نیازمند توافقات مکمل در خصوص سهم‌بری، مراحل مذاکره و تعهد محرمانگی |
|
کارگزاری انجام کار |
انجام یک مأموریت خاص مانند گرفتن مجوز یا ثبت برند |
معمولاً محدود به یک پروژه مشخص با خروجی قابل اندازه‌گیری |
|
کارگزاری املاک (مشاورین املاک) |
معرفی و انجام معاملات اجاره یا خرید و فروش مسکن |
تابع ضوابط اتحادیه و دارای چارچوب کمیسیون عرفی |
مشاوره حقوقی تلفنی و آنلاین با کارشناسان حقوقی وکیلینو
نقش وکیل در تنظیم قرارداد کارگزاری حرفه‌ای
تنظیم یک قرارداد کارگزاری بدون اشکال حقوقی نیاز به تسلط بر قوانین نمایندگی، مدنی، تجاری و گاه حتی قوانین ثبتی دارد. حضور یک وکیل متخصص به شما کمک می‌کند تا:
دامنه مسئولیت‌ها را به‌درستی تعریف کنید
از تضییع حق کمیسیون جلوگیری کنید
اختلافات بالقوه را پیش از وقوع، پیش‌بینی و مدیریت کنید
متنی شفاف، دقیق و قابل استناد در دعاوی تهیه نمایید
تیم وکلای وکیلینو با تجربه در حوزه‌های مختلف کارگزاری، آماده بررسی، تدوین یا اصلاح انواع قراردادهای کارگزاری فروش، املاک، کالا و مشارکت در ساخت می‌باشد.
نکات حقوقی کلیدی در تنظیم قرارداد کارگزاری
حتماً موضوع قرارداد را محدود و مشخص بنویسید تا کارگزار نتواند از آن سوءاستفاده کند.
مبلغ کمیسیون باید دقیق و قابل اندازه‌گیری باشد (مثلاً ۲٪ از ارزش معامله).
در قراردادهای ملکی یا ساخت‌وساز، گنجاندن شرط محرمانگی اطلاعات ضروری است.
بند مربوط به انحصاری یا غیرانحصاری بودن کارگزار اهمیت دارد؛ به‌ویژه در فروش‌های خارجی یا املاک خاص.
حتماً تاریخ پایان و تمدید خودکار قرارداد را شفاف بنویسید.
اشتباهات رایج در تنظیم قرارداد کارگزاری
- عدم ذکر دقیق دامنه اختیارات کارگزار
- تعیین مبهم یا نامشخص مبلغ کارمزد
- نبود بند مربوط به فسخ و خسارت فسخ
- نداشتن ضمانت اجرا برای عدم عملکرد کارگزار
- نادیده گرفتن تعهد به محرمانگی
قرارداد نویسی کارگزاری با وکیلینو
اگر قصد تنظیم یا بررسی یک قرارداد کارگزاری حرفه‌ای را دارید چه برای فروش ملک، فروش کالا یا جذب سرمایه‌گذار ساختمانی همین حالا با تیم مشاوره حقوقی وکیلینو تماس بگیرید. ما با بهره‌گیری از دانش روز و تسلط بر قوانین کشور، قراردادهایی تنظیم می‌کنیم که نه‌تنها منافع شما را حفظ می‌کنند، بلکه راه دعاوی و اختلافات احتمالی آینده را نیز می‌بندند.
📞 همین حالا با وکیلینو تماس بگیرید یا فرم درخواست مشاوره را پر کنید.
سوالات متداول از قرارداد نویسی کارگزاری
آیا قرارداد کارگزاری باید حتماً کتبی باشد؟
خیر، اما توصیه اکید می‌شود که به‌صورت کتبی با امضای طرفین تنظیم شود تا در مراجع قانونی قابل اثبات باشد.
در صورت فسخ یک‌طرفه، آیا کارگزار حق دریافت کارمزد دارد؟
بستگی به مفاد قرارداد دارد. اگر کارگزار تا زمان فسخ اقدام مؤثری انجام داده باشد، ممکن است مستحق دریافت بخشی از کارمزد باشد.
آیا قرارداد کارگزاری باید در دفاتر رسمی ثبت شود؟
نه الزماً، اما در برخی موارد مانند کارگزاری فروش ملک‌های بزرگ، ثبت رسمی می‌تواند اعتبار و قابلیت استناد بیشتری ایجاد کند.
تفاوت قرارداد کارگزاری با قرارداد نمایندگی چیست؟
در کارگزاری، کارگزار معمولاً مالک کالا یا خدمت نیست و نقش واسطه را دارد؛ اما نماینده می‌تواند از جانب موکل اقداماتی حقوقی نیز انجام دهد.
آیا می‌توان بیش از یک کارگزار برای یک موضوع قرارداد بست؟
بله، مگر آنکه در قرارداد کارگزار شرط انحصار درج شده باشد. در غیر این صورت، کارفرما می‌تواند از خدمات چند کارگزار استفاده کند.
