وقتی یک چک صیادی دستتان است، معمولاً دو نگرانی اصلی دارید: اول اینکه آیا صادرکننده قبلاً چک برگشتی داشته یا نه، و دوم اینکه اگر همین چک برگشت بخورد، چطور وضعیت آن را پیگیری کنید.
استعلام چک برگشتی صیادی قبل از انجام معامله
اگر هنوز چک در بانک ثبت نشده و صرفاً میخواهید قبل از قبول آن، ریسک معامله را بسنجید، باید از ابزارهای استعلام صیادی استفاده کنید. در این مرحله، هدف شما استعلام وضعیت اعتباری صادرکننده و اطلاع از وجود یا نبود چک برگشتی رفعسوءاثر نشده است، نه پیگیری حقوقی خود چک.
برای استعلام، معمولاً به این اطلاعات نیاز دارید:
شماره شناسه صیادی روی برگه چک، کد ملی صادرکننده (یا شناسه ملی شخص حقوقی) و در بعضی روشها شماره شبای متصل به حساب. بعد از وارد کردن این اطلاعات در درگاههای مجاز بانکی و پرداختی، سامانه بهطور خلاصه نشان میدهد که صادرکننده چه وضعیتی دارد؛ از جمله اینکه سابقه چک برگشتی فعال دارد یا خیر.

برداشتهای اشتباه در استعلام صیادی
در مشاورههایی که در وکیلینو داریم، چند برداشت اشتباه را زیاد میبینیم؛ مثل اینکه بعضیها فکر میکنند اگر در استعلام، سابقه چک برگشتی نمایش داده نشود، یعنی هیچوقت مشکل حقوقی پیش نمیآید. درحالیکه:
- استعلام صیادی فقط اطلاعات محدودی را نشان میدهد و جایگزین بررسی واقعی توان مالی و خوشحسابی فرد نیست.
- حتی اگر استعلام چک برگشتی صیادی وضعیت خوب نشان بدهد، هنوز ممکن است بهدلیل کاهش ناگهانی درآمد، مسدود شدن حساب یا اختلافات تجاری، چک برگشت بخورد.
استعلام وضعیت چک صیادی بعد از برگشت خوردن
سناریوی دوم، زمانی است که چک شما واقعاً برگشت خورده و حالا بهدنبال استعلام چک برگشتی صیادی برای پیگیری وضعیت آن هستید. در این حالت، شما گواهی عدم پرداخت و معمولاً یک کد رهگیری از بانک دریافت میکنید.
از طریق سامانههای متصل به صیاد، میتوانید بررسی کنید که چک در چه وضعیتی است؛ مثلاً آیا رفع سوءاثر شده، مسدودی وجه انجام شده یا خیر و اینکه آیا اطلاعات چک در سوابق بانکی فرد ثبت شده است یا نه. این استعلام به شما کمک میکند قبل از اقدام قضایی، تصویر نسبتاً روشنتری از وضعیت صادرکننده و احتمال وصول طلب به دست آورید.

در مرحله بعد، اگر قصد شکایت یا صدور اجراییه ثبتی داشته باشید، این اطلاعات همراه با گواهی عدم پرداخت و سایر مدارک، مبنای اقدام حقوقی قرار میگیرد. در اینجا نقش وکیل متخصص چک پررنگ میشود؛ چون باید مشخص شود کدام مسیر (اجراییه، دادخواست حقوقی یا شکایت کیفری در شرایط خاص) برای شما مناسبتر است.
استعلام چک برگشتی قدیمی؛ وقتی چک صیادی نیست
بخش قابل توجهی از تماسهای کاربران وکیلینو مربوط به استعلام چک برگشتی قدیمی است؛ چکهایی که قبل از اجرای کامل چکهای صیادی صادر شدهاند یا برگه آنها فاقد شناسه صیادی است.
در مورد این چکها، معمولاً امکان استعلام از طریق شناسه صیادی وجود ندارد و باید سراغ راههای سنتیتر بروید؛ مثل مراجعه به بانک صادرکننده با ارائه مشخصات کامل چک، یا پیگیری از طریق مراجع قضایی در صورتی که قبلاً پروندهای تشکیل شده باشد. در عمل، میزان اطلاعاتی که بانک به شما میدهد، محدود به قوانین محرمانگی و بخشنامههای بانکی است و نمیتوان انتظار داشت همه سوابق طرف مقابل را بهصورت شفاف در اختیار شما بگذارند.
اگر چک قدیمی قبلاً برگشت خورده و برای آن گواهی عدم پرداخت صادر شده، معمولاً ادامه مسیر پیگیری از طریق اسناد کاغذی، سوابق بانکی و استعلام از شعبه مربوط انجام میشود و نه از طریق سامانههای استعلام صیادی که مخصوص نسل جدید چکهاست.

مقایسه استعلام چک صیادی و چک قدیمی برگشتی
| نوع چک | راه اصلی استعلام وضعیت برگشتی | نکته مهم حقوقی برای اقدام بعدی |
| چک صیادی قبل از معامله | استعلام اعتباری از طریق سامانههای صیادی | صرفاً ابزار ارزیابی ریسک است، نه تضمین پرداخت |
| چک صیادی که حالا برگشت خورده | استعلام همراه با گواهی عدم پرداخت و کد رهگیری | مبنای صدور اجراییه یا طرح دعوا با کمک وکیل |
| چک قدیمی و غیرصیادی برگشتی | مراجعه به بانک صادرکننده و سوابق قبلی | استناد بیشتر به مدارک کاغذی و سابقه پروندهها |
جمعبندی و مشاوره با وکیلینو
در عمل، استعلام چک برگشتی صیادی و حتی استعلام چک برگشتی قدیمی، بیش از آنکه یک کار فرمی و اداری ساده باشد، یک تصمیمگیری حقوقی است. نتیجه استعلام فقط یک «علامت هشدار» یا «نشانه اطمینان نسبی» به شما میدهد و اگر درست تفسیر نشود، ممکن است احساس امنیت کاذب یا برعکس، نگرانی بیدلیل ایجاد کند.
مشاوره با وکیل متخصص چک میتواند این ریسک را تا حد زیادی کم کند؛ چون وکیل با توجه به نتیجه استعلام، مبلغ چک، وضعیت طرف مقابل و مدارکی که دارید، به شما میگوید کدام مسیر پیگیری مناسبتر است. اگر درگیر استعلام چک برگشتی صیادی یا چک برگشتی قدیمی هستید، میتوانید در وکیلینو بهصورت آنلاین درخواست مشاوره یا وکیل ثبت کنید تا یک وکیل باتجربه، پرونده و نتیجه استعلام شما را دقیق بررسی کند و قدم بعدی را با آگاهی بیشتری بردارید.



